تعاریف برنامه ریزی            

تعریف 1 : بر نامه ریزی عبارت است از پیش بینی فردا یا آینده در امروز.

تعریف 2 : پاسخ به { سه (ک) یعنی کی ،کجا و کی } و {سه (چ) یعنی چه ، چرا وچگونه}

به عبارت دیگر برنامه ریزی فرد یا سازمان انجام دهنده کار زمان انجام دهنده کار-مکان انجام کار – نوع انجام کار و شیوه انجام کار را مشخص مینماید.

تعریف 3 : برنامه ریزی عبارت است از تعیین اهداف مقاصد و مامٌوریت سازمان وانتخاب راه کارهای مناسب برای انجام عملیات رسیدن به اهداف مورنظر.

 در واقع برنامه ریزی و تصمیم گیری نقطه ثقل شغل یک مدیر طلقی میگردد.که طی آن بایستی مشکل را شناسایی کرده و برنامه ها یا راه حلهای بالقوه را جهت حل مشکل ارائه کند.

برنامه ریزی در زمان به سه حالت زیر میباشد :

1 - برنامه کوتاه مدت 1 تا 3 سال

 - 2 برنامه میان مدت 5 سال

- 3 برنامه بلند مدت 20 سال

برنامه ریزی از لحاظ وسعت دامنه

1 - برنامه ریزی عملیاتی :

برنامه ریزی که بیش تر به زمان های کوتاه گرایش داشته و پایه ای برای اجرای برنامه های راه بردی منصوب میگردد.تهیه برنامه ی

بودجه مورد نیاز سالانه یک سازمان از جنس برنامه های عملیاتی میباشد.

2 - برنامه ریزی استراتژیک:

برای کل سازمان و برای بلند مدت و دست یابی به اهداف سازمانی تهیه میگردد.

در واقع برنامه ریزی استراتژیک علم تدوین اجرا و ارزیابی تصمیمات چند گانه به نحوی که سازمان به اهداف بلند مدت خود دستیابی نماید.

برنامه ریزی از لحاظ میزان استفاده (تعدد استفاده)

 -1 برنامه های موقت یا تک کاربردی :

در واقع برای بر آورد سازی نیازها در یک زمان یا وضعیت خاص میباشد و تکرار ندارد.

 -2 برنامه ریزی مستمر یا ثابت :

این گونه برنامه ها عملیات تکراری را در سازمان فراهم میکنند. خط مشی ها ، رویه ها . قوانین از جمله برنامه های مستمر یا ثابت هستند.

سابقه برنامه ریزی در جهان:

شوروی سابق محل پیدایش و نشر و نمای نظام برنامه ریزی متمرکز بوده است و بررسی تجربه آن، هم از نظر آنچه نباید کرد سودمند است  روش شوروی سابق در برنامه ریزی با تغییرات کم وزیاد در همه کشورهای سوسیالیستی خواه در اروپامانند لهستان، مجارستان، چکسلواکی و بلغارستان،خواه در آسیا مانند چین، کره شمالی و ویتنام و خواه در آمریکای لاتین مانند کوبا، به کار گرفته شده است. تجربه شوروی سابق حتی در کشورهای غیرسوسیالیستی، به ویژه کشورهای در حال توسعه هم تقلید شده است موفقیت هایی که در چند برنامه نخست نصیب شوروی سابق شد، موجب گردید برنامه ریزی در بسیاری از کشورهای در حال توسعه، از جمله ایران، هواخواهانی بیابد. منتها چون کشورهای اخیر معمولا اقتصاد مختلطی داشتند و بخش خصوصی را حذف نکرده بودند، برنامه ریزی در آنها رنگ و بوی دیگری یافت. از نخستین کشورهای گروه اخیر ترکیه بود. (سیر تحول برنامه ریزی در جهان(1389). عصر مدیریت، سال چهارم، شماره چهاردهم و پانزدهم).