علم سیاست

قبل از تعریف و بررسی علم سیاست ابتدا به تعریفی از واژه سیاست می پردازیم.

واژه سیاست یعنی politics   از واژه یونانی polis   (شهر در یونان) گرفته شده است. از نظر یونانیها سیاست، دانش مربوط به امور یک شهر بوده است. در اسناد آتن بخصوص به معنای جامعه سیاسی یک کشور در ارتباط با کشورهای دیگر و یا به معنای شخصیت بین المللی کشور آمده است. عده ای از صاحب نظران علم سیاست معتقدند که این علم به صورت مفرد وجود ندارد و همه علوم اجتماعی که با کارهای جامعه سازمان یافته بشری سرو کار دارند با نام علوم سیاسی خوانده می شود. بنابراین علم سیاست جامعه شناسی، مدیریت، اقتصاد، اخلاق و مانند آنها همه علوم سیاسی اند و این علوم مرتبط و وابسته به هم هستند.

تعریف سیاست از دیدگاه چند تن از صاحب نظران:

1ـ سیاست هنر استفاده از امکانات است. پس سیاست همه آن فعالیتهایی که مستقیم یا غیرمستقیم با کسب قدرت دولت، تحکیم قدرت دولت و استفاده از قدرت دولت همراه است را گویند.

2ـ سیاست حکومت کردن بر انسانهاست. رابطه بین فرمانروا و فرمان بردار و این رابطه مرکز زندگی سیاسی است.

3ـ هارولد لاسکی: سیاست یعنی دانستن اینکه چه کسی می برد؟ چه می برد؟ چه موقع می برد؟ چگونه و چرا می برد؟

4ـ دیوید ایستون: سیاست توزیع آمرانه ارزشهاست. بطور خلاصه اگر بخواهیم تعریفی فراگیر از سیاست ارائه دهیم، سیاست رهبری صلح آمیز یا غیر صلح آمیز روابط میان افراد، گروهها و احزاب (نیروهای اجتماعی) و کارهای حکومتی در داخل یک کشور و روابط میان یک دولت با دولت های دیگر در عرصه جهانی است.

پیشینه علم سیاست در ایران

علم سیاست از بدو تأسیس تا به امروز 3 دوره را پشت سر گذاشته است که عبارتند از:

1ـ از تأسیس مدرسه علوم سیاسی تا دانشگاه تهران (آغاز ورود علم سیاست در ایران سال 1277 شمسی است.)

2ـ از تأسیس دانشگاه تهران تا پایان دهه 1350

3ـ از پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون (این دوره آغاز انقلاب فرهنگی بوده است.)

برداشت ها از علم سیاست به سه طریق کلاسیک، مدرن و پست مدرن تقسیم می شود.

موضوعات مورد مطالعه در این علم طبق نظر کمیته ای در یونسکو در سال 1948 چهار مورد می باشد که عبارتند از: 1ـ سیاسی 2ـ حکومت 3ـ احزاب، گروهها و افکار عمومی 4ـ روابط بین الملل

رویکردهای مربوط به علم سیاست عبارتند از : 1ـ رویکرد حقوقی 2ـ رویکرد اقتصادی 3ـ رویکرد روان شناختی 4ـ رویکرد هنجاری (رویکرد سنتی به علم سیاست) 5ـ رویکرد تجربی  6ـ رویکرد رفتاری.

تعریفی از فرهنگ سیاسی:

آلموند: فرهنگ سیاسی الگوی ایستارها و سمت گیریهای فردی نسبت به سیاست در میان اعضای یک نظام است.

 سؤالات:

1ـ علم سیاست را تعریف کرده و پیشینه این علم را در ایران به صورت کامل توضیح دهید.

2ـ رویکرد های مربوط به علم سیاست را نامبرده و توضیح دهید.

تهیه کنندگان : فاطمه تکلو و زلیخا سیدجلیلی